Kaygı duymak, psikoloji alanyazınına göre, yaşadığımız ruhsal durumlarımızı ifade eden bir kavramdır. Kaygıyı hem pozitif hem negatif duygu çeşidi olarak görebilmemiz doğru olacaktır. Manav’ın (2011) “İnsana farkındalık veren kaygı, uyarıcı görevi ile insanı hayata anlam vermeye yönlendirir.” cümlesinde bu duygumuzun olumlu işlevine gönderme yapılmaktadır. Dozunda kaygı hissetmemiz, yaşamımız için daha iyi olana ulaşmakta bize yol gösterici olmaktadır. Olumsuz tarafı ise düşünsel süreçlerimizde rahatsızlık yaşayabilmemizdir. Yoğun kaygı halindeyken işlevselliğimizi sekteye uğratmamız muhtemeldir.
Kaygılarımızın yoğunlaştığı vakit, bu rahatsız edici durumu bastırmak ya da sıkıntı veren hissimizden kaçınmaya çalışmak yerine bu kaygı duygumuzun farkına varalım. Kaygıyı vücudumuzun neresinde daha ağırlıklı olarak hissediyoruz? Midemizde mi, başımızda mı? Bu hissimizin bedenimizdeki yansımalarına odaklanalım. Belki de bir sanat terapi tekniği kullanarak bu duygumuzu dışsallaştırmamız bize iyi gelecektir: bir kağıda bu kaygımızın resmini iki boyutlu ya da üç boyutlu olarak çizelim. Kuru boya kalemlerinden bir renk seçip çizebilir veya evdeki malzemeleri kullanıp kes-yapıştır yaparak boyut katabiliriz. Kaygımızı ifade edebilmemizle birlikte bir nebze olsun üzerimizde bir rahatlama hissedeceğiz.
Belirsizlikler kaygımızı tetikleyen ana faktörlerdir diyebiliriz. Bu aşamada kontrolümüz dışındaki durumları kabullenerek değiştirebileceğimiz farklı olumlu işlerimize odaklanmamız yararlı olacaktır. Kaygı bütün görüş alanımızı kaplamışken başka yapacaklarımıza kendimizi verebilmemiz oldukça güçtür. Bu yüzden kaygılarımızı kabul edip “gözümüzün dibinden indirip kucağımıza koyarak” gündelik aktivitelerimize daha kolay adapte olabiliriz. Kaygımız orada evet, kaygımız var hâlâ, ondan kaçmak yerine onu tamamıyla kabul edebilmek ve onunla birlikte yaşama devam edebilmek meselesini çözümleyebilmemiz bize yardım edecektir.
Kaygılarımızı psikoterapi tekniklerini kullanarak somutlaştırmak ve bu duygularımızla yüzleşebilmek; kendimiz için çok kıymetli olacaktır, güzel bir adım atmamızı sağlayacaktır. Kaygılı ruh halimizden kaynaklanan -önceden her gün yapabildiğimiz- rutin işlerimizde bile zorluklar gözlemlediysek lütfen bir ruh sağlığı uzmanından durumumuzla ilgili destek talep edelim ve kendimize iyi davranalım. Esenlikler diliyorum.
Yazar
NİLGÜN KURTGÜN
Psikolojik Danışman
