Evlilikler Neden Biter ?
Evlenirken çiftler birbirlerine, bir ömrü sevgi ve saygı ile omuz omuza sürdürebilmek, iyi ya da kötü her durumda yan yana olabilmek adına söz verir. Ancak zamanla eşler arasında anlaşmazlıklar, tartışmalar yaşanabilir. Çünkü evlilik, her durumda birbirini onaylaması gereken iki kişinin beraberliği değildir. Her ilişkide olduğu gibi çiftler arasında da inişler-çıkışlar yaşanması olağandır. Bu noktada mühim olan; çiftlerin iyi bir arkadaşlık kurabilmiş olması, kriz anlarıyla birlikte baş edebilmesidir. Kadın ve erkeğin birbirini yargılamadan, suçlamadan, anlayışlı şekilde dinlediği ve konuşabildiği bir evlilikte, zaman zaman görüş farklılıkları ve çatışmalar yaşansa dahi mutlaka anlaşmanın bir yolu bulunacaktır. Etkili iletişimin esas olduğu ve temelinde saygı bulunan bu evlilikler, Gottman (1999) tarafından “duygusal zekalı” olarak nitelendirilmektedir.
Etkili iletişimin yanı sıra, hiçbir anlaşmazlığı çözemediği gibi büyüterek çıkmaza sokan “Dört Atlı”dan kaçınılması da mutlu bir evliliğin devamı için oldukça önemlidir. Peki nedir bu “Dört Atlı”?
- Eleştiri:
Tamamen sen dili kullanarak kurulan cümleler içerir. Karşı tarafın sadece bir davranışı olumsuz karşılanmış olsa bile, genel ifadelerle onun kişiliğine, benliğine yönelik yargılayıcı değerlendirmeler vardır. - Hor Görme:
Eleştirinin daha kırıcı bir boyutu olarak düşünülebilir. Gottman (1999), bu atlının sıfat yakıştırma, göz devirme, küçümseme, alay etme, kara mizah ile karakterize olduğunu belirtmektedir. - Kendini Savunma:
Eleştiri ve hor görmeye maruz kalan bir kişinin kendini savunmaya başlaması kaçınılmaz olacaktır. Yine sen dili kullanılacak ve bu şekilde tartışmalar karşılıklı olarak daha sert bir hale bürünecektir. - Araya Duvar Örme:
Üç atlının şiddetini giderek artırdığı, anlaşmanın imkansız hale geldiği evliliklerde sıkça karşılaşılır. Eşlerin biri ya da ikisi karşılık vermeyi bırakır, umursamaz görünür, iletişim tümüyle kopar.
Bu dört atlıya eşlik eden birçok olumsuz etmenle sorunlar içinden çıkılamaz duruma gelebilmekte ve evlilikler, boşanma ile sonuçlanabilmektedir. Ancak bu, kaçınılmaz bir son değildir. Durumun farkına vararak boşanmak istemeyen eşler; çift terapisine gitmeye karar verdiklerinde, özellikle bu dört atlı üzerinde durularak evlilik içerisinde var olan görünür ya da daha derindeki problemler çiftle birlikte ele alınmakta, terapist gerekli gördüğünde eşlerle birebir görüşmeler de yapılmaktadır. Bunun sonucunda çiftlerin kararıyla ayrılıklar yaşanabildiği gibi terapi süresince birbirleriyle etkili iletişim kurmayı ve çatışma anlarını birlikte çözümlemeyi öğrenmiş olan pek çok çiftin daha mutlu bir evliliğe adım attıkları da bilinmektedir.
Yazar
Beyza Nur YÖNDEM
Psikolog