Bebek anne rahminden çıktığı andan itibaren dünyaya gözlerini anneyle birlikte açar. Bebeğin temel bakım vereni annedir. Dolayısıyla annesiyle kuracağı ilişki büyük önem taşımaktadır. Bebeklikte anneyle kurulan ilişkinin izlerinin yansımalarını büyük ölçüde yetişkinlikte de gözlemleyeceğiz.
Gelin birlikte inceleyelim bağlanma nedir ile başlayalım.
Bağlanma bebeğin birincil bakım vereniyle yani annesiyle arzu ettiği yakınlığı kurabilmesi ve devam ettirmesi için yaptığı her türlü davranış bağlanma davranışıdır. Anne bebekten gelen her türlü davranışlara duyarlı olması ve bebeğin yeme, içme, duygusal, sevilme, kabul görme, şefkat vb. ihtiyaçlarına cevap verdiğinde anne bebek için sadece bakım veren olmanın yanı sıra onun yaşamda kalması için her türlü ihtiyacını gideren güvenli bir liman olarak görmeye başlar.
Yukarıda bahsettiklerimin yanı sıra annenin sabit ve tutarlı olması; yani bebeğin duygularını düzenleyebilmesi, bebeği sakinleştirmesi, genel olarak annenin tutarlı olması yani duygusal iniş çıkışlarının çok fazla olmaması ve annenin de öncelikle kendi duygularınızda sakin bir şekilde düzenleyebilmesi önemlidir. Bebeğin ağlamasının karşısında annenin sinirlenmesi veya kaygılanması: örneğin bu durum aslında annenin duygularıyla ilgili, anne kendi duygularını düzenleyemiyor olabilir. Dolayısıyla bu öfkeyi bebeğine yansıttığında gerçeklik bu olmasa da bebek/çocuk anne tarafından sevilmiyorum, ihtiyaçlarının görülmüyor, suçluyum, değersizim gibi duyguları hissedebilir.
Bebeklerde ya da yaşamın ilk beş yaşındaki çocuklarda; aslında özetle annenin ulaşılabilirliği çok önemlidir, anne bebek her ihtiyaç duyduğunda fiziksel duygusal açıdan ulaşılabilir olmalıdır. Yani duygusal açıdan derken bebeğin sevgi, şefkat ve yakınlık gibi ihtiyaçlarının karşılanması. Bebek ağlıyorsa fiziksel veya duygusal bir ihtiyacı olabilir. Örneğin anne mutfakta bir işle meşgul bebek ağladığında aslında bir ihtiyacı var ve bunu ağlayarak anneye belli ediyor. Anne işlerinin yarım kalmasında endişelendiği için bebeğe ya da çocuğa onu suçlayarak öfkeleniyor. Aslında burada konu sanki bebekle ilgili değil daha çok annenin duygularıyla ilgili. Bu yazımı okuyan bireyler, kendinize şunu sorar mısınız?
Sizin annenizle olan ilişkinizde bir ihtiyacınız olduğunda bu görülür müydü, duygusal ya da fiziksel.
Yoksa annelerinizin ya da babalarınızın işlerini aksattığınız için size kızılır mıydı ya da onlardan herhangi bir olumsuz duygu hisseder miydiniz?
Hatalarınız, kusurlarınızla kabul edilip şefkatli bir biçimde bunu düzeltme fırsatınız olur muydu? (Sonuçta insanlık hali)
Yoksa eleştirilir miydiniz devamlı?
Gibi birçok soru…
Aslında güvenli bir bağlanma kuramadığımızda bunun yetişkinlikteki ilişkilerimize, buradaki duygu, davranış ve düşüncelerimize nasıl yansıyacağını tahmin etmiş olabilirsiniz..
Bir sonraki yazımızda görüşmek üzere.
Psikolojik Danışman Leyla Köse
